Liệu có khả năng kết quả bầu cử tổng thống Mỹ phải đưa ra tòa giải quyết?

Tò.a á.n Tố.i cao Mỹ đặ.t tạ.i thủ đô. Washington, D.C. (Nguồ.n Reuters)
Chiế.n dị.ch tranh cử của ô.ng Trump kiệ.n cá.c bang gian lậ.n phiế.u bầ.u
Tí.nh đế.n thờ.i điểm nà.y, tứ.c sau 3 ngà.y cuộ.c bầ.u cử Mỹ chí.nh thứ.c diễn ra, Ban vậ.n độ.ng tranh cử của Tổng thố.ng Mỹ Donald Trump đã đệ. đơ.n kiệ.n tạ.i 4 bang liê.n quan đế.n cá.o buộ.c gian lậ.n phiế.u bầ.u.
Bang Michigan
Trong thô.ng bá.o mớ.i nhấ.t, mộ.t thẩm phá.n bang Michigan đã bá.c đơ.n kiệ.n của ban vậ.n độ.ng tranh cử của Tổng thố.ng Mỹ Donald Trump liê.n quan tớ.i cá.o buộ.c bang nà.y đã khô.ng cho phép tiế.p cậ.n đủ để giá.m sá.t toà.n bộ. quá. trì.nh xử lý đố.i vớ.i phiế.u bầ.u vắ.ng mặ.t, bao gồ.m cả video về. cá.c thù.ng phiế.u. Hiệ.n tạ.i Michigan, phầ.n thắ.ng đã thuộ.c về. ô.ng Biden.
Bang Georgia
Ngà.y 5/11, mộ.t thẩm phá.n bang Georgia đã bá.c đơ.n kiệ.n của ban vậ.n độ.ng tranh cử của Tổng thố.ng Mỹ Donald Trump liê.n quan tớ.i việ.c xử lý những phiế.u bầ.u vắ.ng mặ.t của bang nà.y. Quyế.t đị.nh trê.n đư.ợ.c thẩm phá.n James Bass của Tò.a á.n thư.ợ.ng thẩm quậ.n Chatham đư.a ra sau phiê.n tò.a kéo dà.i mộ.t giờ.. Trong tuyê.n bố., thẩm phá.n James Bass nê.u rõ sau khi xem xét đơ.n kiệ.n, cá.c lậ.p luậ.n và. bằ.ng chứ.ng ghi lạ.i, bao gồ.m cả cá.c bằ.ng chứ.ng tạ.i phiê.n tò.a và. luậ.t hiệ.n hà.nh, khô.ng có. bằ.ng chứ.ng nà.o cho thấ.y cá.c lá. phiế.u đư.ợ.c đề. cậ.p đế.n trong đơ.n đư.ợ.c nhậ.n sau 19h ngà.y 3/11 để trở thà.nh những lá. phiế.u khô.ng hợ.p lệ.. Ngoà.i ra, cũng khô.ng có. bằ.ng chứ.ng nà.o cho thấ.y Hộ.i đồ.ng Bầ.u cử quậ.n Chatham hoặ.c Hộ.i đồ.ng Đă.ng ký quậ.n Chatham đã khô.ng tuâ.n thủ luậ.t phá.p.
Bang Nevada
Ông Ric Grenell, cự.u quyề.n giá.m đố.c Tì.nh bá.o quố.c gia Mỹ, ngà.y 5-11 tổ chứ.c họ.p bá.o tạ.i Las Vegas (Nevada) để chí.nh thứ.c tuyê.n bố. chiế.n dị.ch tranh cử của Tổng thố.ng Donald Trump đệ. đơ.n kiệ.n gian lậ.n phiế.u bầ.u. Theo Fox News, phí.a chiế.n dị.ch của ô.ng Trump cho rằ.ng í.t nhấ.t 10.000 ngư.ờ.i vẫn bỏ phiế.u tạ.i bang nà.y dù. khô.ng cò.n sinh số.ng tạ.i đâ.y.
Bang Pennsylvania
Trong tấ.t cả cá.c vụ. kiệ.n cho đế.n nay, có. thể nó.i vụ. kiệ.n ở Pennsylvania là. quan trọ.ng nhấ.t. Ngoà.i vụ. kiệ.n nhằ.m tiế.p cậ.n phò.ng phiế.u đã kể ở trê.n, cá.c luậ.t sư. của ô.ng Trump đang cự.c kỳ tậ.p trung và.o bang nà.y nhằ.m loạ.i bỏ cá.c phiế.u bầ.u qua bư.u điệ.n đư.ợ.c cho là. có. lợ.i cho ô.ng Joe Biden. Do vậ.y Ban vậ.n độ.ng tranh cử của Tổng thố.ng Trump yê.u cầ.u dừ.ng kiểm phiế.u ở Pennsylvania
Trư.ớ.c đó., theo mộ.t phá.n quyế.t của tò.a tố.i cao bang Pennsylvania, cá.c hạ.t bầ.u cử ở đâ.y có. quyề.n nhậ.n phiế.u bầ.u qua thư. đế.n sau ngà.y bầ.u cử 3-11 ba ngà.y, miễn là. dấ.u bư.u điệ.n trê.n phiế.u bầ.u khô.ng trễ hơ.n ngà.y bầ.u cử. Cá.c phiế.u bầ.u nà.y phải đư.ợ.c tá.ch đế.m riê.ng như.ng vẫn sẽ đư.ợ.c kiểm đế.m đầ.y đủ. Ông Trump gọ.i phá.n quyế.t nà.y là. “kinh khủng” vì. ô.ng cho rằ.ng chỉ lá. phiế.u đế.n hạ.t bầ.u cử và.o ngà.y bầ.u cử mớ.i nê.n đư.ợ.c đế.m.
Tuy nhiê.n theo cậ.p nhậ.t mớ.i nhấ.t, chiế.n dị.ch tá.i tranh cử của ô.ng Trump đã già.nh đư.ợ.c chiế.n thắ.ng tạ.i mộ.t tò.a á.n cấ.p thấ.p ở thà.nh phố. Philadelphia khi cho phép những quan sá.t viê.n của ô.ng Trump đư.ợ.c phép giá.m sá.t kiểm phiế.u bê.n trong Trung tâ.m Hộ.i nghị. bang Pennsylvania, vớ.i bá.n kí.nh 1m82 thay vì. hơ.n 6m như. trư.ớ.c.
Trong dò.ng trạ.ng thá.i mớ.i nhấ.t trê.n mạ.ng xã hộ.i Twitter, ô.ng Trump cò.n đe dọ.a sẽ đư.a ra nhiề.u thá.ch thứ.c phá.p lý hơ.n mặ.c dù. ô.ng khô.ng đư.a ra đư.ợ.c bấ.t kỳ bằ.ng chứ.ng nà.o cho thấ.y hà.nh vi gian lậ.n cử tri tạ.i những bang nà.y.

Dò.ng trạ.ng thá.i đư.ợ.c Tổng thố.ng Mỹ Donald Trump cậ.p nhậ.t lú.c 11:22 đê.m ngà.y 5/11 trê.n mạ.ng xã hộ.i Twitter
“Chú.ng tô.i sẽ thá.ch thứ.c về. mặ.t phá.p lý đố.i vớ.i tấ.t cả cá.c bang tuyê.n bố. chiế.n thắ.ng thuộ.c về. ô.ng Biden vì. gian lậ.n cử tri và. gian lậ.n bầ.u cử bang”. Tổng thố.ng Trump viế.t trê.n Twitter. Bà.i đă.ng nà.y đã bị. mạ.ng xã hộ.i Twitter gắ.n nhãn “gâ.y tranh cãi và. có. thể gâ.y ra nhầ.m lẫn liê.n quan đế.n cuộ.c bầ.u cử”.
Lự.c lư.ợ.ng luậ.t sư. hù.ng hậ.u
Khảo sá.t cho thấ.y có. hơ.n 101 triệ.u cử tri Mỹ đã bỏ phiế.u sớ.m trư.ớ.c ngà.y bầ.u cử, trong đó. 65 triệ.u ngư.ờ.i chọ.n hì.nh thứ.c bỏ phiế.u qua bư.u điệ.n. Do vậ.y việ.c kiểm đế.m số. phiế.u nà.y sẽ rấ.t phứ.c tạ.p và. tố.n nhiề.u thờ.i gian, khi mộ.t số. bang có. quy đị.nh là. chỉ đư.ợ.c kiểm đế.m phiế.u bầ.u sớ.m từ. ngà.y bầ.u cử chí.nh thứ.c, tứ.c ngà.y 3/11 vừ.a qua.
Trong bố.i cảnh nhiề.u chuyê.n gia dự. bá.o kế.t quả ban đầ.u tạ.m nghiê.ng về. ô.ng Trump song phiế.u bầ.u qua bư.u điệ.n sau đó. nghiê.ng về. ứ.ng cử viê.n Joe Biden, nê.n khi số. phiế.u qua sí.t sao có. thể dẫn đế.n kiệ.n tụ.ng về. quy trì.nh bỏ và. đế.m phiế.u tạ.i cá.c bang chiế.n đị.a.
Hiệ.n cả đảng Dâ.n chủ và. Cộ.ng hò.a đã chuẩn bị. hà.ng tră.m luậ.t sư. đi đế.n cá.c bang để chuẩn bị. cuộ.c chiế.n phá.p lý trong trư.ờ.ng hợ.p phải kiểm phiế.u lạ.i hoặ.c muố.n tranh cãi cá.c kế.t quả quá. sá.t nú.t.

Cả 2 Ban vậ.n độ.ng tranh của ô.ng Trump và. ô.ng Biden đã sẵn sà.ng cho cuộ.c chiế.n phá.p lý hậ.u bầ.u cử (Nguồ.n: Getty Image)
Tổng thố.ng Trump và. đảng Cộ.ng hò.a đã cù.ng nhau thà.nh lậ.p mộ.t nhó.m phá.p lý bao gồ.m Jay Sekulow – luậ.t sư. chí.nh của tổng thố.ng trong phiê.n tò.a luậ.n tộ.i và. cuộ.c điề.u tra về. Nga, Ken Paxton – ngư.ờ.i đứ.ng đầ.u cơ. quan tư. phá.p Texas và. Rudy Giuliani – luậ.t sư. riê.ng của tổng thố.ng.
“Chú.ng tô.i đã chuẩn bị. cho việ.c nà.y trong hơ.n mộ.t nă.m”, Cố. vấ.n trư.ởng của Ủy ban Quố.c gia đảng Cộ.ng hò.a Justin Riemer nó.i vớ.i AP. “Chú.ng tô.i đang là.m việ.c vớ.i độ.i ngũ tranh cử về. chiế.n lư.ợ.c chuẩn bị. kiểm phiế.u lạ.i, cho cá.c hoạ.t độ.ng của ngà.y bầ.u cử và. kiệ.n tụ.ng”.
Đảng Cộ.ng hò.a cũng đã thuê. hà.ng chụ.c luậ.t sư. và. cá.c cô.ng ty nổi tiế.ng ở Mỹ để thá.ch thứ.c nỗ lự.c mở rộ.ng quyề.n tiế.p cậ.n lá. phiế.u ở cá.c bang chiế.n trư.ờ.ng quan trọ.ng của đảng Dâ.n chủ.
Phí.a ô.ng Biden cũng bao gồ.m hà.ng tră.m luậ.t sư. đư.ợ.c dẫn dắ.t bởi ô.ng Walter Dellinger – từ.ng là.m tổng biệ.n lý sự. vụ. dư.ớ.i thờ.i tổng thố.ng B.Clinton và. ô.ng Donald Verrilli – tổng biệ.n lý sự. vụ. dư.ớ.i thờ.i B. Obama.
Và. ngay sau ngà.y bầ.u cử kế.t thú.c, ô.ng Biden đã lậ.p mộ.t trang mạ.ng quyê.n tiề.n để trả cho cá.c luậ.t sư. có. tê.n là. “Biden Fight Fund” (Quỹ giú.p Biden đấ.u phá.p lý).
Tò.a á.n tố.i cao sẽ khô.ng là. trọ.ng tà.i quyế.t đị.nh kế.t quả bầ.u cử tổng thố.ng Mỹ?
Ngà.y 4/11, Tổng thố.ng Mỹ Donald Trump tuyê.n bố. ô.ng sẽ khiế.u nạ.i lê.n Tò.a á.n Tố.i cao về. hoạ.t độ.ng kiểm phiế.u trong cuộ.c bầ.u cử tổng thố.ng 2020.
Tuy nhiê.n theo Hiế.n phá.p Mỹ, để mộ.t trư.ờ.ng hợ.p tranh chấ.p kế.t quả bầ.u cử đư.ợ.c đư.a lê.n tò.a á.n tố.i cao phải có. dấ.u hiệ.u cho thấ.y cá.c quyề.n hiế.n phá.p liê.n bang, chẳng hạ.n như. Tu chí.nh á.n 14 bảo đảm cá.c quyề.n lợ.i bì.nh đẳng cho cô.ng dâ.n, bị. vi phạ.m. Phá.n quyế.t của Tò.a á.n Tố.i cao giữa 2 ứ.ng cử viê.n George W. Bush của đảng Cộ.ng hò.a và. ô.ng Al Gore của đảng Dâ.n chủ và.o nă.m 2000 đã giải quyế.t tranh chấ.p mộ.t cá.ch hiệ.u quả chỉ vì. cả 2 phe lẫn ngư.ờ.i dâ.n chọ.n phư.ơ.ng á.n chấ.p thuậ.n phá.n quyế.t, hay nó.i chí.nh xá.c hơ.n, họ. chấ.p thuậ.n thẩm quyề.n ra quyế.t đị.nh của Tò.a á.n Tố.i cao. Tuy nhiê.n, đố.i vớ.i nă.m bầ.u cử 2020, tranh chấ.p, nế.u xảy ra, sẽ phứ.c tạ.p và. rắ.c rố.i hơ.n nhiề.u so vớ.i cá.ch đâ.y 2 thậ.p kỷ.

Ông Trump muố.n cá.c bang chiế.n trư.ờ.ng ngừ.ng kiểm phiế.u tớ.i sau ngà.y bầ.u cử (Nguồ.n: Reuters)
Ned Foley, chuyê.n gia luậ.t tạ.i Đạ.i họ.c Ohio, cho biế.t tì.nh hì.nh bầ.u cử hiệ.n tạ.i khô.ng có. những yế.u tố. để dẫn đế.n vụ. kiệ.n từ.ng gâ.y chấ.n độ.ng dư. luậ.n như. nă.m 2000 khi Tò.a á.n tố.i cao ra phá.n quyế.t bá.c yê.u cầ.u kiểm lạ.i phiế.u ở Florida và. mang lạ.i chiế.n thắ.ng cho ứ.ng cử viê.n Cộ.ng hò.a George W. Bush trư.ớ.c đố.i thủ Dâ.n chủ Al Gore.
“Dù. cò.n khá. sớ.m để nó.i lê.n điề.u gì. song ở thờ.i điểm nà.y dư.ờ.ng như. tì.nh hì.nh sẽ khô.ng diễn biế.n theo hư.ớ.ng Tò.a á.n Tố.i cao trở thà.nh trọ.ng tà.i quyế.t đị.nh”, ô.ng Foley nó.i.
Để khởi độ.ng cuộ.c chiế.n phá.p lý, chiế.n dị.ch của ô.ng Trump trư.ớ.c hế.t phải đệ. đơ.n lê.n tò.a á.n đị.a phư.ơ.ng và. tiế.p đó. là. tò.a á.n liê.n bang trư.ớ.c khi đư.a lê.n Tò.a á.n tố.i cao. Vụ. kiệ.n chỉ đư.ợ.c tiế.p nhậ.n trong trư.ờ.ng hợ.p phiế.u bầ.u khô.ng hợ.p lệ. và. điề.u quan trọ.ng là. ô.ng Trump có. đư.a ra đư.ợ.c cơ. sở, bằ.ng chứ.ng để khởi độ.ng phiê.n tò.a hay khô.ng.
Thậ.m chí., kể cả khi Tò.a á.n tố.i cao tiế.p nhậ.n vụ. kiệ.n và. ra phá.n quyế.t có. lợ.i cho ô.ng Trump, điề.u đó. có. thể vẫn khô.ng là.m đảo ngư.ợ.c kế.t quả kiểm phiế.u ở Pennsylvania bởi vụ. kiệ.n chỉ nhằ.m đế.n cá.c phiế.u bầ.u qua bư.u điệ.n nhậ.n đư.ợ.c sau ngà.y bầ.u cử 3/11.
Nicholas Whyte, luậ.t sư. của Cô.ng ty tư. vấ.n luậ.t APCO Worldwide có. trụ. sở ở Bỉ, nhậ.n đị.nh: “Về. mặ.t phá.p lý, ô.ng Trump khô.ng thể ngă.n việ.c kiểm phiế.u vắ.ng mặ.t đư.ợ.c gửi đế.n đú.ng hoặ.c trư.ớ.c ngà.y bầ.u cử. Tuyê.n bố. đâ.m đơ.n kiệ.n lê.n thẳng Tò.a á.n tố.i cao chỉ là. phó.ng đạ.i nế.u chư.a qua cá.c tò.a á.n đị.a phư.ơ.ng”. Nă.m 2000, tranh cãi liê.n quan đế.n kế.t quả bầ.u cử giữa ứ.ng cử viê.n Bush và. Gore phải mấ.t 1 thá.ng mớ.i có. hồ.i kế.t và. trư.ớ.c khi đư.a ra Tò.a á.n tố.i cao, vụ. kiệ.n cũng phải qua tò.a á.n ở bang Florida.
Mộ.t khả nă.ng khá.c là. mỗi ứ.ng cử viê.n đề.u nhậ.n đư.ợ.c số. phiế.u đạ.i cử tri bằ.ng nhau là. 269 hoặ.c khô.ng ai già.nh số. phiế.u quá. bá.n (270 phiế.u trở lê.n). Theo Tu chí.nh á.n thứ. 12, khi đó. Hạ. việ.n sẽ chọ.n tổng thố.ng cò.n Thư.ợ.ng việ.n sẽ chọ.n phó. tổng thố.ng. Cò.n trong trư.ờ.ng hợ.p quố.c hộ.i khô.ng giải quyế.t đư.ợ.c tranh chấ.p để cô.ng bố. tổng thố.ng và. phó. tổng thố.ng trư.ớ.c ngà.y 20/1/2021, Đạ.o luậ.t kế. vị. tổng thố.ng quy đị.nh chủ tị.ch Hạ. việ.n sẽ giữ chứ.c Quyề.n tổng thố.ng.
* Mờ.i quý độ.c giả theo dõi cá.c chư.ơ.ng trì.nh đã phá.t só.ng của Đà.i Truyề.n hì.nh Việ.t Nam trê.n TV Online và. VTVGo!